Boekrecensie: Via Mollie
Een kijkje achter de schermen van een succesvol bedrijf is altijd leuk. Zeker als het gaat om een start-up van Nederlandse bodem die inmiddels miljarden waard is. We hebben het over betalingsverwerker Mollie; oud-directeur Remco Boer vertelt in Via Mollie openhartig over de jaren dat hij er werkte, van 2014 tot 2019.
Boer is politicoloog en historicus – niet een doorsnee achtergrond voor iemand met een topfunctie in de Amsterdamse fintech-scene. Via een aantal omwegen is hij de consultancy ingerold als hij in 2014 door een oud-collega gevraagd wordt om samen met hem de tweekoppige directie te vormen van het bedrijf dat Adriaan Mol tien jaar eerder heeft opgericht. Boer twijfelt even maar na een gesprek van vijftien minuten met de oprichter gaat hij overstag. Rest alleen nog een stekelige en moeizame procedure bij DNB, die de benoeming moet goedkeuren – maar dat komt uiteindelijk gelukkig ook goed.
Hart op de tong
In het verslag van de periode die volgt, wordt DNB nog een paar keer neergezet als een logge, conservatieve instantie die innovatie niet bepaald een warm hart toedraagt en die alleen beweegt als de samenleving, de omstandigheden of de politiek dat onontkoombaar maken. Op meer plaatsen in het boek steekt Boer zijn mening niet onder stoelen of banken en dat werkt verfrissend. In zijn relaas bespreekt hij in chronologische volgorde de belangrijkste hoogte- en dieptepunten van zijn tijd bij Mollie, gelardeerd met af en toe een sappige anekdote en ook de nodige inkijkjes in zijn privéleven, waar het gaandeweg niet allemaal rozengeur en maneschijn meer is. Zijn vertrek bij Mollie valt min of meer samen met de scheiding van zijn vrouw en dat krijgt de lezer in deel 3 van het boek (‘De exit’) redelijk gedetailleerd voorgeschoteld – de vraag is hier soms wel of de openhartigheid van de auteur niet een beetje te ver doorschiet.
Wijze lessen
Interessanter zijn misschien de zakelijke lessen die Boer trekt uit zijn tijd als directeur Compliance & Risk bij het bedrijf. De verhouding met oprichter Adriaan Mol komt geregeld aan de orde in het boek, en kennelijk botste het nogal eens tussen die twee (het valt ook op dat Mol niet genoemd wordt in het dankwoord achter in het boek). Mol komt naar voren als het prototype van de creatieve, vrije geest, die het liefst op gevoel zijn eigen ding doet zonder zich al te veel aan andermans mening gelegen te laten liggen. Boer is behoedzamer, opereert meer vanuit de ratio en wil, zeker naarmate Mollie van een start-up uitgroeit tot een serieus, internationaal bedrijf met honderden werknemers en tienduizenden klanten, vooral inzetten op risicoprofielen, klantenfeedback en incrementele verbeteringen. Boer betreurt achteraf dat Mol en hij niet meer tijd hebben besteed aan een ‘onderlinge dialoog’ waarmee ze allerlei spanningen en conflicten hadden kunnen voorkomen. Een observatie waar veel andere managers en directeuren hun voordeel mee kunnen doen.
Een ander pijnpunt betreft het personeelsbeleid. Ook hier zorgde de snelle groei van het bedrijf voor problemen: veel cruciale medewerkers van het eerste uur konden of wilden het tempo niet bijbenen en haakten in de loop van de tijd af, al dan niet vrijwillig. Bovendien was er vrijwel permanent sprake van onderbezetting, met name op de ontwikkelafdeling. Boer is ook op dit punt niet mals in zijn oordeel en heeft het over ‘eindeloos gemodder en een aanschakeling van gemiste kansen’; er was sprake van een ‘voortdurend tekort aan mensen, spanning en stress op de werkvloer’. Dat is des te pijnlijker omdat het succes van Mollie volgens Boer vooral te danken is aan de mensen in het bedrijf, hun visie, waarden en gedrevenheid. HRM is vaker een ondergeschoven kindje in deze sector, dat weten we uit verhalen van andere tech-bedrijven die een explosieve groei hebben doorgemaakt. Ook hier vallen dus lessen te leren uit het verhaal van Boer.
Schrijf het van je af
In zijn nawoord beschrijft Boer dat hij, na zijn afscheid van Mollie en van zijn vrouw, en bevangen door een ‘immens gevoel van leegte’, eerst een week in retraite gaat in Tokio en vervolgens besluit om over zijn vijf jaren bij Mollie een boek te schrijven en zo de zaken eens goed op een rijtje te zetten. Het schrijven diende dus als het ware een therapeutisch doel en die achtergrond speelt het boek af en toe parten. Dat neemt echter niet weg dat Via Mollie een boeiend, bij vlagen vermakelijk verhaal is geworden – een Amsterdamse success story verteld door een insider die van zijn hart geen moordkuil maakt. Aanbevolen.
